Euphrasia officinalis, ook wel ogentroost genoemd, is een medicinale plant die veel gebruikt wordt bij de behandeling van oogaandoeningen zoals oftalmie.
Ogentroost staat al eeuwenlang bekend om zijn voordelen voor het welzijn en de gezondheid van de ogen. De unieke samenstelling ervan fascineert en kent talloze toepassingen in de kruidengeneeskunde.
In dit artikel bespreken we niet alleen de voordelen van ogentroost, maar ook contra-indicaties en praktische tips om de voordelen ervan te maximaliseren.
Kom de geschiedenis en de huidige toepassingen ervan ontdekken; een geschenk van de natuur voor het oog en de keel-, neus- en oorheelkunde.
- Plantnaam: Ogentroost
- Latijnse naam: Euphrasia officinalis
- Botanische familie: Scrophulariaceae of Orobanchaceae
- Andere namen: Brillenbreker, brillenbreker, oogverrukking, ophthalmiekruid, bijziendheidskruid, luminet
Ogentroost (Euphrasia officinalis): samenstelling
De samenstelling van ogentroost (Euphrasia officinalis) is rijk en divers en bevat een verscheidenheid aan actieve ingrediënten die deze plant zijn vele voordelen geven. Deze bestanddelen omvatten:
- Flavonoïden : staan bekend om hun antioxiderende werking en dragen bij aan de bescherming van cellen tegen schade door vrije radicalen.
- Iridoïden : moleculen die bekend staan om hun ontstekingsremmende eigenschappen, nuttig bij de behandeling van irritaties.
- Fenolzuren : verbindingen met antiseptische eigenschappen, die bijdragen aan de verdediging van het lichaam tegen verschillende ziekteverwekkers.
- Samentrekkende tannines : helpen ontstekingen te verminderen en bevorderen de genezing van beschadigd weefsel door hun vermogen om slijmvliezen te laten samentrekken en beschermen.
- Lignanen : hebben antioxiderende eigenschappen en worden onderzocht op hun mogelijke rol bij het voorkomen van bepaalde vormen van kanker.
- Glycosiden : dragen ook bij aan de antioxiderende en ontstekingsremmende eigenschappen van de plant.
Deze stoffen maken ogentroost, ook wel ‘brilbreker’ genoemd, een plant die gewaardeerd wordt om zijn vele toepassingen in de kruidengeneeskunde, met name voor de behandeling van oogaandoeningen.
In de kruidengeneeskunde worden de bovengrondse delen van de plant (bloem, stengel en bladeren) gebruikt om natuurlijke geneesmiddelen te maken.
Ogentroost: voordelen
Samentrekkend effect
De samentrekkende werking van ogentroost speelt een cruciale rol bij de therapeutische toepassing ervan, voornamelijk vanwege de samentrekkende tannines die in de samenstelling aanwezig zijn.
Deze stoffen kunnen samentrekking van lichaamsweefsel veroorzaken, waardoor ze bijzonder effectief zijn bij de behandeling van oogaandoeningen zoals conjunctivitis of andere lichte oogirritaties.
Door ontstekingen te verminderen en een beschermende barrière op het oogslijmvlies te creëren, bevorderen samentrekkende tannines een snellere genezing en voorkomen ze de invasie van andere ziekteverwekkers.
Bovendien kan deze samentrekkende eigenschap gunstig zijn bij de behandeling van milde diarree, omdat het inwerkt op de slijmvliezen van het maag-darmkanaal, waardoor onaangename symptomen worden verminderd.
Oculaire ontstekingsremmende werking
De ontstekingsremmende werking van ogentroost op de ogen wordt voornamelijk toegeschreven aan de aanwezigheid van iridoïden en glycosiden in de samenstelling. Deze stoffen remmen de ontstekingsprocessen die pijn, roodheid en zwelling veroorzaken die gepaard gaan met verschillende oogaandoeningen. Andere oorzaken zijn tranende ogen en het gevoel dat er iets in de ogen zit.
Door effectief ontstekingen te verminderen, helpt ogentroost irritatiesymptomen te verzachten en het visuele comfort te verbeteren. Deze eigenschap is met name waardevol bij de behandeling van conjunctivitis, blefaritis en strontjes, waar een milde en natuurlijke aanpak gewenst is.
Ogentroost kan preventief worden gebruikt om de gezondheid van de ogen te behouden en ze te beschermen tegen externe agressies die ontstekingen kunnen veroorzaken.
Daarom wordt het ook wel “brillenbreker” genoemd!
Ontstekingsremmend voor de bovenste luchtwegen
Naast de voordelen voor de ogen is ogentroost een medicinale plant die ook een sterke ontstekingsremmende werking heeft op de bovenste luchtwegen. Dit is met name effectief bij de behandeling van keelirritaties, faryngitis en symptomen die verband houden met verkoudheid en allergieën.
De actieve bestanddelen in ogentroost werken ontstekingsremmend en verlichten de pijn en het ongemak die met deze aandoeningen gepaard gaan. Hun werking helpt irritatie van de slijmvliezen te verminderen, waardoor de ademhaling wordt vergemakkelijkt en het algehele welzijn van de luchtwegen wordt verbeterd.
Deugden van het aperitief
Naast de voordelen voor de ogen en de luchtwegen, staat ogentroost ook bekend om zijn aperitiefeigenschappen. Deze eigenschappen stimuleren de eetlust en bevorderen een gezonde spijsvertering, wat gunstig kan zijn voor mensen met spijsverterings- en maagklachten.
De aperitiefwerking van ogentroost kan de spijsvertering helpen reguleren en de productie van maagsappen stimuleren die nodig zijn voor een efficiënte spijsvertering. Deze werking is met name nuttig voor mensen met dyspepsie, waarbij de spijsvertering traag of moeizaam verloopt en buikklachten veroorzaakt.
Het gebruik van ogentroost kan dus bijdragen aan een verbetering van de algehele spijsvertering, waardoor het evenwicht in het spijsverteringsstelsel wordt hersteld en het welzijn wordt bevorderd.
Ziekten die met ogentroost behandeld kunnen worden
Samentrekkend effect
- Conjunctivitis
- Lichte oogirritaties
- Lichte diarree
Ontstekingsremmende oculaire eigenschappen
- Blefaritis (op de oogleden)
- Keratitis (van het hoornvlies)
- Styes
- Oogspanning
Ontstekingsremmend voor de bovenste luchtwegen
- Faryngitis
- Sinusitis
- Heesheid
- Hoest
- Verkoudheid en allergieën
Deugden van het aperitief
- Spijsverterings- en maagstoornissen
- Dyspepsie
Toepassingen van ogentroost
Kruidenthee
Om een infusie of thee van ogentroost te maken, heb je 1 theelepel gedroogde ogentroost per kopje water nodig. Laat het ongeveer 10 minuten trekken, zodat de werkzame stoffen van de plant zich in het water kunnen verspreiden. Zeef het mengsel.
U kunt 2 tot 3 kopjes van deze kruidenthee per dag drinken om te profiteren van de voordelen ervan, met name ter verlichting van oogirritaties en ontstekingen van de bovenste luchtwegen.
Oogbad
Voor een oogbad kan ogentroostthee worden gebruikt om geïrriteerde ogen te verzachten en te verlichten. Nadat u de thee volgens bovenstaande instructies hebt bereid, laat u deze afkoelen tot een aangename temperatuur.
Gebruik dit aftreksel om de ogen voorzichtig te spoelen. Zorg ervoor dat de vloeistof schoon is en geen deeltjes bevat die verdere irritatie kunnen veroorzaken.
De infusie kan ook op een schoon kompres worden geweekt en vervolgens op de oogleden worden aangebracht. Dit helpt ontstekingen en roodheid te verminderen en geeft verlichting bij vermoeide of geïrriteerde ogen veroorzaakt door externe factoren.
Moedertinctuur
Verdun 20 tot 25 druppels ogentroost-moedertinctuur in een drankje, 3 keer per dag. Deze dosering, die overeenkomt met ongeveer 3 tot 3,8 ml moedertinctuur per dag, wordt aanbevolen voor een periode van 3 weken.
De moedertinctuur is vooral effectief bij het verlichten van oogontstekingen en irritatie van de bovenste luchtwegen. Bovendien stimuleert het het spijsverteringsstelsel.
Voedingssupplementen
Ogentroostsupplementen zijn ook verkrijgbaar in capsule- en tabletvorm, inclusief complexen die ogentroost combineren met andere gezondheidsbevorderende kruiden.
Deze producten bieden een handige, gedoseerde manier om te profiteren van de voordelen van ogentroost. Dankzij de nauwkeurige dosering en het gebruiksgemak zijn voedingssupplementen een goede optie om ogentroost in uw dagelijkse verzorgingsroutine op te nemen.
Ogentroost: contra-indicaties
Hoewel ogentroost over het algemeen als veilig wordt beschouwd voor de meeste gebruikers, zijn er enkele contra-indicaties en voorzorgsmaatregelen waar rekening mee moet worden gehouden:
- Mensen die allergisch zijn voor de Scrophulariaceae-familie, moeten dit middel niet gebruiken om allergische reacties te voorkomen.
- Het gebruik van ogentroost wordt afgeraden voor zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven, omdat er onvoldoende onderzoek is gedaan naar de veiligheid ervan bij deze groepen.
- Bij ernstige of chronische oogaandoeningen wordt aangeraden om eerst een arts te raadplegen alvorens ogentroost te gebruiken, om er zeker van te zijn dat het geen invloed heeft op lopende behandelingen.
- Ook langdurig en ongecontroleerd gebruik van ogentroost zonder medisch advies kan worden afgeraden, vooral voor mensen met een voorgeschiedenis van oogziekten.
Ogentroost: bijwerkingen
Hoewel ogentroost over het algemeen als een veilig kruid wordt beschouwd, mits het volgens de aanwijzingen wordt gebruikt, kunnen er in zeldzame gevallen toch bijwerkingen optreden.
De meest voorkomende zijn lichte huidreacties, zoals jeuk of uitslag, vooral bij mensen die bijzonder gevoelig zijn voor de Scrophulariaceae-familie.
Hoewel het ongebruikelijk is, kunnen er na inname van ogentroost milde maagklachten optreden, die zich uiten als misselijkheid of maagpijn.
Wist je dat?
De oorsprong van de naam “ogentroost” ligt in het Grieks, met name van de woorden eu , wat “goed” betekent, en phero, wat “dragen” betekent. Deze etymologie zou kunnen verwijzen naar het vermogen van de plant om welzijn te brengen, met name dankzij de therapeutische eigenschappen voor de ogen.
De associatie van ogentroost met de drie gratiën uit de Griekse mythologie, waaronder Euphrosyne, wat symbool staat voor vreugde, versterkt het idee dat deze plant een bron van geluk zou kunnen zijn, met name vanwege de gunstige werking op de ogen.
Al in de 4e eeuw voor Christus vermeldde Theophrastus, een Griekse filosoof en natuurvorser, in zijn werk het gebruik van ogentroost voor oogverzorging. Later beval de Griekse arts Dioscorides het voor dezelfde doeleinden aan, wat getuigt van de oude interesse en continuïteit in het gebruik van deze plant door de eeuwen heen.
Wat is de botanische beschrijving van ogentroost?
Ogentroost, of Euphrasia officinalis, is een kleine kruidachtige plant die doorgaans niet hoger wordt dan 20 cm. Hij groeit vaak in weilanden en weilanden, wat zijn voorkeur voor open, zonnige plekken weerspiegelt.
Hoewel de plant voornamelijk in Frankrijk voorkomt, is de verspreiding verspreid over verschillende landen in Midden- en Zuid-Europa. De natuurlijke aanwezigheid van ogentroost in Frankrijk kan worden verklaard door de gunstige klimatologische en ecologische omstandigheden van het land. Frankrijk, met zijn diverse regio’s en talrijke microklimaten, biedt gevarieerde habitats waar ogentroost goed kan gedijen.
Zijn wortels produceren uitlopers die zich hechten aan de wortels van naburige planten, waardoor hij een hemiparasitair effect heeft. Deze eigenschap zorgt ervoor dat ogentroost bepaalde voedingsstoffen en water die nodig zijn voor zijn groei rechtstreeks van zijn gastheer kan halen.
De stengels van ogentroost zijn stevig en rechtopstaand, met een kenmerkende vierkante vorm. De bladeren van de plant staan tegenover elkaar langs de stengel; ze zijn ovaal, zittend, met diep getekende nerven en een gekartelde rand. Deze bladeren zijn bedekt met haartjes, wat bijdraagt aan de unieke textuur van de plant.
De ogentroostflora onderscheidt zich door de witte bloemen met een tweebladige structuur; de bovenlip bestaat uit twee bloemblaadjes, terwijl de onderlip er drie heeft. De vijf bloemblaadjes zijn aan de basis vergroeid en vormen een aparte keel.
De bovenlip is versierd met dunne, donkerpaarse strepen, terwijl de onderlip is gemarkeerd met een felgele vlek, wat een opvallend contrast vormt.
Aan het einde van haar cyclus produceert dit kleine plantje vruchten in de vorm van kleine zaaddozen, die opengaan in de vorm van zaden. Zo verspreidt het plantje de volgende generatie ogentroost in haar natuurlijke habitat.
Waar vind ik ogentroost?
Wil je jezelf op natuurlijke wijze verwennen met ogentroost? Je kunt het in de vroege zomer oogsten, tijdens de bloeiperiode. Voor het gemak kun je het ook bij een kruidendokter kopen.
Bij kruidenwinkel Valmont bieden wij ogentroost aan in zakjes met biologische gesneden planten (losse kruidenthee) voor de bereiding van kruidenthee, therapeutische balsems of zalven of andere medicinale preparaten.
Wij bieden het ook aan in de vorm van oertinctuur en voedingssupplementen (capsules).
Oogtroost cultivatie
Het kweken van de beroemde ogentroost thuis, of het nu in Frankrijk of België is, is relatief eenvoudig dankzij de hoge mate van aanpassingsvermogen en het minimale onderhoud. Kies om te beginnen een tuin met een zonrijke omgeving die vergelijkbaar is met een gazon, weiland of natte weide.
Ogentroost stelt geen hoge eisen aan de grondsoort en groeit even goed op lichte als zware grond, of het nu zanderig, leemachtig of kleiachtig is. Ogentroost geeft echter de voorkeur aan kalkrijke grond.
Zaai de zaden in het vroege voorjaar direct in de volle grond, zodra de kans op vorst voorbij is, rond half maart. Zorg ervoor dat de grond vochtig is, maar niet te drassig.
Ogentroost gedijt ook goed in het gezelschap van andere grassoorten, met name rode klaver ( Trifolium pratense ), zonder deze te schaden. Ogentroost profiteert namelijk van de aanwezigheid van deze grassen zonder hun groei of gezondheid noemenswaardig te beïnvloeden.
De verzorging van Ogentroost is eenvoudig: omdat het een eenjarige plant is die temperaturen tot -25 °C kan verdragen, heeft hij geen speciale verzorging nodig. Bovendien is hij niet gevoelig voor plagen of ziekten.
Veelgestelde vragen
Pourquoi l'euphraise est-elle surnommée "casse-lunettes" ?
Ogentroost wordt ook wel “brillenbreker” genoemd vanwege de vermeende voordelen voor de gezondheid van de ogen. Ogentroost wordt traditioneel gebruikt als kruidenthee, oogbad, kompres of tinctuur en wordt al lang beschouwd als een krachtig natuurlijk middel voor oogverzorging.
De voordelen ervan zijn onder andere het verminderen van ontstekingen, het verlichten van conjunctivitis en zelfs het verbeteren van het gezichtsvermogen. Deze populaire overtuiging is gebaseerd op het vermogen van ogentroost om de ogen merkbaar gezonder te maken, zelfs op jonge leeftijd.
Pourquoi consommer de la tisane d'euphraise ?
Het drinken van ogentroostthee is niet alleen goed voor de ogen, maar speelt ook een belangrijke rol bij een gezonde spijsvertering. Ogentroostthee kan de spijsvertering verbeteren en maagirritatie verminderen.
Onder de genoemde remedies valt ogentroostthee op door zijn milde en natuurlijke werking op het spijsverteringsstelsel en de bevordering van het algemene welzijn. Ogentroostthee beperkt zich dus niet tot oogverzorging, maar biedt een breder spectrum aan voordelen en biedt waardevolle ondersteuning bij het handhaven van de interne balans van het lichaam.
Où acheter de l'euphraise de qualité ?
Wilt u profiteren van de kracht van ogentroost voor uw ogen, keel, neus en spijsvertering? Dan bent u bij Herboristerie du Valmont aan het juiste adres. Onze winkel is gespecialiseerd in natuurlijke remedies: losse bloemen en bladeren, kruidenthee, etherische oliën en nog veel meer.
Wij bieden snelle en veilige levering naar België, Frankrijk en heel Europa. Bekijk onze catalogus en speciale artikelen voor meer informatie over onze producten!
Bibliografie
Karine Jacquemard, natuurgeneeskundige-kruidkundige, De gids voor alledaagse kruidengeneeskunde, Rusticas Editions, 2019 | Dr. Claudine Luu, 1000 remedies om zelf te maken, De gids van de Levende Aarde, oktober 2021 | Dr. Eric Lorrain, Geweldige handleiding voor kruidengeneeskunde, De nieuwe wegen naar gezondheid, Dunod, 2019 | Yves Vanopdenbosch, Herba Médicinalis, 210 monografieën van geneeskrachtige planten, Amyris, 2022 | Dubray Michel, Gids voor contra-indicaties van de belangrijkste geneeskrachtige planten, Lucien Souny, 2018 | Morel Jean-Michel, Praktische verhandeling over kruidengeneeskunde. De remedies van gisteren voor de geneeskunde van morgen, Grancher, 2008 | Mulot Marie-Antoinette, Geheimen van een kruidkundige, Dauphin, 2009 | Loïc Ternissen, De ultieme gids voor kruidengeneeskunde, Albin Michel, 2022 | Mulot Marie Antoinette, De 250 antwoorden van de kruidkundige, Dauphin, 2009 (1993) | Anne McIntyre, De complete gids voor fytotherapie, Le courrier du Livre, 2011 | Carole Minker, 200 planten die helen, Larousse, 2015 | Thierry Folliard, kruidkundige en natuurgeneeskundige, De kleine Larousse van genezende planten, 500 planten en hun remedies, 2016 | Maria Treben, De eenvoudige planten van Gods tuin, Praktijk van geneeskrachtige planten voor welzijn en gezondheid, Ennsthaler, 2007 | Christophe Bernard, Geweldige handleiding voor het maken van uw eigen natuurlijke remedies, Jouvence Editions, 2018 | www.altheaprovence.com | www.wikiphyto.org | www.doctissimo.fr | www.vidal.fr
De informatie in deze tekst is niet bedoeld voor diagnose, behandeling, genezing of voorkoming van ziekten. Beweringen over de voordelen van planten en plantaardige producten zijn gebaseerd op traditioneel gebruik.
