Venkel is een plant met spijsverterings-, ontstekingsremmende, infectiewerende, hormonale en neuropsychiatrische eigenschappen. Venkel is een traditionele bron van remedies tegen spijsverteringsstoornissen en wordt ook gewaardeerd om zijn diuretische en galactogene eigenschappen.
Maar wat zijn de voordelen van dit aromatische kruid? Waar komt het vandaan en hoe kunnen we het in onze dagelijkse voeding opnemen?
In dit artikel duiken we in de voordelen van venkel. We bespreken de oorsprong, culinaire toepassingen en hoe venkel bijdraagt aan ons welzijn.
Focus op de voordelen van venkel!
- Plantnaam: Venkel
- Latijnse naam: Foeniculum vulgare Miller
- Botanische familie: Apiaceae
- Andere namen: Zoete venkel, bittere venkel, gewone venkel, klimvenkel, zoete dille, Florentijnse venkel.
Samenstelling van venkel
Venkel is een groente die rijk is aan voedingsstoffen die bijdragen aan ons algehele welzijn. De venkelzaden worden vooral gewaardeerd om hun gezondheidsvoordelen. Als ze in hun geheel worden gegeten, geven ze een kenmerkende geur af en worden ze vaak gebruikt bij het bakken of als smaakmaker.
Deze venkelzaden bevatten vitamine C, essentieel voor het immuunsysteem, en een essentiële olie die al eeuwenlang in de farmacopee wordt gebruikt vanwege de heilzame eigenschappen.
De bovengrondse delen van venkel, vooral de bladeren, zijn ook rijk aan kalium, een mineraal dat belangrijk is voor het reguleren van de bloeddruk.
De bol, die vaak in de keuken wordt gebruikt vanwege zijn knapperige textuur en aroma, is ook zeer voedzaam; hij bevat antioxidanten en vitamine A. Het eten van venkelbollen kan daarom bijdragen aan een evenwichtig dieet en een gezonde spijsvertering dankzij hun hoge vezelgehalte.
Bovendien bevat deze groente andere vitaminen en mineralen die een belangrijke rol spelen bij het behoud van een goede gezondheid en een evenwichtige spijsvertering.
Voordelen van venkel
Ontstekingsremmende, pijnstillende en antioxiderende eigenschappen
Venkel staat bekend om zijn opmerkelijke ontstekingsremmende, pijnstillende en antioxiderende eigenschappen. Dit komt voornamelijk door de samenstelling ervan, die rijk is aan gunstige fytochemicaliën.
De anetholen, flavonoïden en fenolen in venkel spelen een belangrijke rol in de ontstekingsremmende eigenschappen van venkel en verlichten pijn die gepaard gaat met ontstekingsaandoeningen zoals artritis. Deze stoffen zorgen ook voor een pijnstillend effect van venkel, waardoor de pijnbeleving afneemt.
Als antioxidant helpt venkel bij het neutraliseren van vrije radicalen in het lichaam, het voorkomen van oxidatieve stress en het bijdragen aan het behoud van een goede algemene gezondheid.
Deze eigenschappen maken venkel bijzonder nuttig bij het voorkomen en behandelen van verschillende ontstekingsziekten en bij het verminderen van spijsverteringsklachten.
Spijsverteringseigenschappen
De spijsverteringsbevorderende eigenschappen van venkel worden alom geprezen. Dankzij het hoge vezelgehalte draagt deze plant bij aan een gezonde spijsvertering. Venkel stimuleert de galproductie, wat de spijsvertering verbetert en constipatie helpt voorkomen.
De krampstillende bestanddelen, waaronder met name anethol, helpen darmkrampen, kolieken en gasvorming te verlichten en verminderen zo het gevoel van een opgeblazen gevoel.
Venkel kan heilzaam zijn bij spijsverteringsproblemen en wordt vaak aanbevolen als een natuurlijke ondersteuning om spijsverteringsstoornissen te verzachten.
Anti-infectieuze eigenschappen
De anti-infectieuze eigenschappen van venkel maken het een waardevolle bondgenoot voor het lichaam in de strijd tegen diverse ziekteverwekkers. De actieve bestanddelen in de etherische oliën geven venkel opmerkelijke antimicrobiële eigenschappen.
Dankzij deze stoffen kan het eten van venkel de groei van bacteriën, schimmels en andere potentieel schadelijke micro-organismen remmen.
Het gebruik van venkel in de traditionele geneeskunde als een natuurlijke behandeling voor infecties van de luchtwegen en mondaandoeningen wordt dus ondersteund door de anti-infectieuze eigenschappen ervan.
Bij hoest of keelpijn kunnen venkelthee of -aftreksels de symptomen verlichten en het genezingsproces versnellen.
Hormonale eigenschappen
De gunstige effecten van venkel op het hormoonstelsel worden ondersteund door de aanwezigheid van fyto-oestrogenen. Deze plantenstoffen bootsen de werking van oestrogeen in het lichaam na en helpen zo de menstruatiecyclus in balans te brengen en de symptomen van het premenstrueel syndroom te verlichten.
Venkel staat ook bekend om zijn galactogene eigenschappen, die de melkproductie bij vrouwen die borstvoeding geven, verhogen. Dit maakt het een uitstekende natuurlijke ondersteuning voor jonge moeders met lactatieproblemen.
Naast de rol die venkel speelt bij de hormoonregulatie, kan het ook helpen bij het verlichten van andere ongemakken die verband houden met hormonale schommelingen, zoals opvliegers tijdens de menopauze.
Het consumeren van venkel, vooral in de vorm van een infusie of extract, is een natuurlijke methode die vrouwen van oudsher helpt bij het beheersen van hun hormonale stoornissen.
Neuropsychische eigenschappen
Venkel wordt ook gewaardeerd om zijn gunstige effecten op de neuropsychiatrische gezondheid. Rijk aan voedingsstoffen die een gezonde hersenfunctie bevorderen, kan venkel een rol spelen bij het verbeteren van geheugen en concentratie.
Stoffen zoals anethol en vitamine B6 spelen een rol bij de synthese van essentiële neurotransmitters zoals serotonine en dopamine, die de stemming reguleren en stress verminderen.
Het consumeren van deze plant zou daarom een positief effect kunnen hebben op angst en depressie kunnen helpen bestrijden. Venkelthee wordt traditioneel aanbevolen vanwege de kalmerende werking, die een betere slaap en een algeheel gevoel van welzijn bevordert.
Deze eigenschappen, gecombineerd met de andere voordelen van venkel, maken deze veelzijdige plant een waardevolle aanvulling op een evenwichtig dieet ter ondersteuning van de neuropsychiatrische gezondheid.
Aandoeningen behandeld met venkel
Met betrekking tot de spijsverteringseigenschappen:
- spijsverteringsstoornissen: een opgeblazen gevoel, misselijkheid, aerofagie;
- functionele hepatobiliaire insufficiëntie;
- polymedicatie;
- darmdysbiose, spastische koliek, abdominaal meteorisme;
- koliek bij baby’s (vanaf 3 maanden).
Met betrekking tot de hormonale eigenschappen:
- bevordert de lactatie;
- dysmenorroe;
- angst-depressieve stoornissen gerelateerd aan de menopauze.
Met betrekking tot de neuropsychiatrische en krampstillende eigenschappen ervan:
- angst en lichte zenuwaandoeningen;
- ontsteking van de luchtwegen, bronchitis, vastzittende tot gemengde hoest.
Toepassingen van venkel
Zaadinfusie
Om een venkelzaadinfusie te maken, volg je deze eenvoudige methode: gebruik 1 afgestreken theelepel zaden (ongeveer 2,5 gram) voor een kop van 250 ml kokend water. Laat het 10 tot 15 minuten trekken. Zeef de infusie vervolgens om de zaden van de vloeistof te scheiden.
Drink 1 tot 3 kopjes van deze infusie per dag, bij voorkeur tussen de maaltijden door om de gunstige effecten op de spijsvertering te optimaliseren.
Infuus voor koliek bij baby’s
Om krampjes bij baby’s te verzachten, kunt u een milde kruidenthee of -infusie maken van 3 tot 4 venkelzaadjes. Voeg deze zaadjes toe aan een kop kokend water en laat het 7 tot 10 minuten trekken om een concentratie te verkrijgen die geschikt is voor baby’s.
Nadat het aftreksel is opgewarmd en gefilterd, kan het in kleine hoeveelheden en meerdere malen per dag rechtstreeks in de fles van de baby worden toegediend.
Als alternatief kan de moeder, indien zij borstvoeding geeft, de infusie in normale doses innemen, zodat de voordelen van venkel via de moedermelk aan haar kind worden doorgegeven.
Moedertinctuur of vloeibaar extract
Om venkeltinctuur te gebruiken, verdun 30 druppels in een beetje water. Neem het 3 keer per dag voor de maaltijd voor maximaal effect.
Venkelzaad
Kauwen op zaden kan ook een goede spijsvertering bevorderen. Kauw hiervoor aan het einde van een maaltijd op 1 theelepel zoete venkelzaadjes.
Dit simpele gebaar kan de spijsvertering bevorderen, een zwaar gevoel verminderen en gasvorming beperken. Bovendien staat zoete venkel bekend om zijn aangename smaak die zorgt voor een frisse adem na de maaltijd.
In de keuken
Zoete venkel is ook een populair ingrediënt in de mediterrane en Indiase keuken, waar het vaak wordt verwerkt in traditionele recepten. In het Middellandse Zeegebied wordt het vaak gebruikt in vis- of zeevruchtengerechten, met een subtiele anijssmaak die heerlijk combineert met het zoute karakter van zeevruchten.
Zo krijgt Provençaalse visbouillon zijn unieke karakter door de toevoeging van zoete venkel. In India worden de zaden geroosterd en gebruikt als specerij in diverse gerechten, zoals curry’s, voor een zoete en aromatische toets.
Venkel vindt ook zijn weg naar de wereld van de sterke drank, vooral in Frankrijk, waar het wordt gebruikt voor likeuren zoals fenouillette. Deze likeur heeft een anijssmaak en wordt vaak gedronken als drankje na het eten.
Ook pastis, een beroemd aperitief uit Zuid-Frankrijk, bevat venkel als kruid. Het onderscheidt zich door zijn karakteristieke smaak die doet denken aan warme zomerdagen.
Daarnaast kan zoete venkel worden verwerkt in risotto’s voor een delicate smaak, gestoofd worden als bijgerecht bij vlees, of worden toegevoegd aan soepen en bouillons om de smaak te versterken, of bij aardappelen en andere groenten.
In de bakkerij versterkt het brood en focaccia’s, en in gebak geeft het een subtiele smaak aan koekjes en gebak. Door zijn veelzijdigheid is het een perfecte begeleider bij vele culinaire bereidingen.
Aromatisch hydrosol
- Inwendig gebruik: Neem 1 theelepel in een kop heet water, 3 tot 4 keer per dag bij moeilijke spijsvertering.
- Uitwendig gebruik: Bij menstruatiepijn als kompres op de onderbuik aanbrengen.
Als kompres en oogspoeling
Venkelhydrolaat kan ook worden gebruikt bij conjunctivitis om oogirritatie en -ontsteking te verzachten. Dompel hiervoor twee steriele kompressen in vers venkelhydrolaat en leg ze ongeveer 10 minuten op gesloten ogen.
Welke geneeskrachtige planten kunnen met venkel gecombineerd worden?
- Bij chronische koliek: paardenbloem, sint-janskruid, citroenmelisse en goudsbloem.
- Bij constipatie: senna, zwarte vlierbes en groene anijs.
Venkel: contra-indicaties
- Venkel is gecontra-indiceerd bij een allergie voor werkzame stoffen zoals anethol, selderij, komijn, koriander, groene anijs en dille;
- Bij een voorgeschiedenis van oestrogeenafhankelijke kanker, waaronder borst-, eierstok- en baarmoederkanker;
- Bij zwangerschap: vermijd het gebruik van zaden en etherische olie;
- Bij borstvoeding: vermijd het gebruik van essentiële venkelolie;
- Voor kinderen jonger dan 18 jaar: Vermijd essentiële venkelolie vanwege een gebrek aan gegevens, in overeenstemming met de aanbevelingen van het EMA (Europees Geneesmiddelenbureau).
- Het gebruik van venkelzaad mag niet meer dan 7 gram per dag bedragen. Bovendien mag de behandeling met preparaten op basis van deze groente niet langer duren dan 2 weken aaneengesloten, zonder advies van een arts.
- Venkel moet met voorzichtigheid worden gebruikt bij mensen die medicijnen gebruiken, vooral bij mensen die fotosensibiliserende medicijnen of antibiotica gebruiken, omdat venkel mogelijk een wisselwerking met deze behandelingen kan hebben.
Venkel: Bijwerkingen
Hoewel venkel over het algemeen veilig is, kunnen sommige mensen zeldzame allergische reacties ervaren, zoals jeuk, huiduitslag of zwelling.
Topische toepassing van etherische olie kan de huid gevoelig maken voor de zon. Vermijd daarom blootstelling na het aanbrengen om verbranding of irritatie te voorkomen. Dit fotosensibiliserende effect geldt niet voor orale consumptie.
De etherische olie is rijk aan anethol, een aromatische stof die in hoge doses giftig kan zijn. Overmatig gebruik van etherische venkelolie kan leiden tot algemene onrust, toevallen, spijsverterings- en hartklachten.
Wist je dat?
Het gebruik van venkel is een overblijfsel uit de eeuwenoude geneeskunst, die teruggaat tot de tijd van het oude Egypte. Daar werd venkel zeer gewaardeerd om zijn heilzame eigenschappen.
Ook de Griekse, Romeinse, Chinese, Indiase en Arabische beschavingen waardeerden venkel, zoals blijkt uit de veelvuldige vermelding van venkel in alle medische werken uit die tijd.
Hippocrates, de beroemde oude arts, pleitte voor het gebruik van venkel om de lactatie te stimuleren. Ook Dioscorides, een gerenommeerd farmacoloog, beval venkel aan vanwege de vele medicinale eigenschappen.
Wat is de botanische beschrijving van venkel?
Venkel is een late wintergroente die oorspronkelijk uit het Middellandse Zeegebied komt. Tegenwoordig wordt deze plant op grote schaal verbouwd in Europa, Azië en in sommige landen in Afrika en Zuid-Amerika.
Deze plant wordt beschouwd als een meerjarige, zelfs tweejarige plant en is herkenbaar aan zijn sterke anijsgeur. Hij heeft stevige, gladde stengels die een hoogte van 1,5 tot 2 meter kunnen bereiken.
De bloei vindt plaats tussen augustus en september en produceert groengele bloemen die in platte schermen clusteren. Na de bloei produceert venkel een vrucht, een langwerpige, bijna cilindrische diakene, bekroond door een grote stylopode.
De zaden, die eigenlijk de gedroogde vruchten zijn, worden zorgvuldig en geleidelijk geoogst naarmate ze rijper worden. De beste tijd om de bollen te oogsten is wanneer ze nog zacht zijn.
De bladeren en stengels worden gewoonlijk in het voorjaar geoogst, terwijl de wortels in september uit de grond worden gehaald en voor allerlei culinaire en medicinale doeleinden gebruikt kunnen worden.
Waar vind ik venkel?
Als je jezelf op natuurlijke wijze wilt verwennen met kruiden, kun je venkel oogsten wanneer de bollen klein en zacht zijn. Voor het gemak kun je het ook bij een kruidendokter kopen.
Bij kruidenwinkel Valmont bieden wij venkel aan als gedroogde plant (gedroogde zaden) voor de bereiding van kruidenthee, therapeutische balsems of zalven of andere medicinale preparaten.
Wij bieden venkel ook aan in de vorm van voedingssupplementen (capsules), etherische olie , theezakjes en moedertinctuur.
Venkel kweken
Het kweken van venkel kan lastig zijn in de moestuin, vooral vanwege zijn onsociale karakter. Het is belangrijk om te weten dat venkel niet goed samengaat met veel andere planten, zoals tomaten, kool en vele andere.
Venkel is een gemiddelde moeilijkheidsgraad en vereist matige, maar regelmatige verzorging. Wees voorzichtig met de bloemschermen, die, als je ze laat uitgroeien, de plant woekeren. Het is daarom het beste om ze af te snijden voordat ze volledig rijp zijn om ongewenste verspreiding te voorkomen.
Droogtebestendig maar wel gevoelig voor vorst, heeft constante maar matige watergift nodig en gedijt goed in rijke grond en veel zonlicht. Overweeg om aan te aarden en te mulchen om de ontwikkeling van vlezige bollen te stimuleren.
Oogst het loof, de zaden en de bollen tussen juli en oktober, of zelfs in maart in warmere streken, en geniet van de anijssmaak om uw culinaire avonturen te verrijken.
Veelgestelde vragen
Est-ce que le fenouil est bon pour l'intestin ?
Ja, venkel staat bekend om zijn vele voordelen voor de darmgezondheid. Deze groente heeft windafdrijvende eigenschappen die helpen een opgeblazen gevoel te verminderen en de doorvoer tussen maaltijden te verbeteren. De rijkdom aan vitaminen en vezels bevordert een evenwichtige spijsvertering en kan een waardevolle bondgenoot zijn bij een trage spijsvertering.
Er zijn verschillende manieren om venkel tegen deze problemen te gebruiken. Zo wordt bijvoorbeeld vaak kruidenthee aanbevolen om de symptomen van spijsverteringsstoornissen te verzachten.
Kortom, venkel vormt een uitstekend uitgangspunt voor het behoud van een goede spijsvertering en kan als preventief middel tegen verschillende darmziekten in een evenwichtig dieet worden opgenomen.
Est-ce que le fenouil cru est bon pour la santé ?
Absoluut, rauwe venkel eten is uitstekend voor je gezondheid. Deze groente zit boordevol voordelen dankzij de hoge voedingswaarde. Rijk aan vitaminen en mineralen is rauwe venkel een waardevolle bron van kalium, essentieel voor het behoud van een gezonde elektrolytenbalans in het lichaam.
Het is ook een van de groenten die bepaalde ziekten kunnen helpen voorkomen dankzij de antioxiderende en ontstekingsremmende eigenschappen. Bovendien profiteer je door rauwe groenten te eten van alle goede eigenschappen, waaronder vezels die een goede spijsvertering bevorderen.
Tot slot is het opnemen van rauwe groenten en fruit in uw dagelijkse voeding een gezonde gewoonte die de afweermechanismen van het lichaam versterkt.
Quels sont les effets de la tisane de fenouil ?
Venkelthee zit boordevol gezondheidsvoordelen en maakt gebruik van de rijke samenstelling aan essentiële voedingsstoffen van deze groente. Venkeltheedrinkers kunnen een verbeterde darmtransit verwachten dankzij de eigenschappen van de groente, die de spijsvertering bevorderen en de luchtwegen verzachten.
Bovendien is deze infusie vaak populair in de winter vanwege de gunstige effecten op de luchtwegen. De kruidenthee kan ook nuttig zijn tijdens het geven van borstvoeding, omdat de fyto-oestrogenen die erin zitten de lactatie stimuleren.
Het speelt een rol bij de preventie van hart- en vaatziekten door bij te dragen aan de beheersing van hoge bloeddruk. Kortom, infusen kunnen worden beschouwd als een waardevolle bron van gezondheid, vooral wanneer ze worden geïntegreerd in een evenwichtig en gezond dieet.
Bibliografie
Karine Jacquemard, natuurgeneeskundige-kruidkundige, De gids voor alledaagse kruidengeneeskunde, Rusticas Editions, 2019 | Dr. Claudine Luu, 1000 remedies om zelf te maken, De gids van de Levende Aarde, oktober 2021 | Dr. Eric Lorrain, Geweldige handleiding voor kruidengeneeskunde, De nieuwe wegen naar gezondheid, Dunod, 2019 | Yves Vanopdenbosch, Herba Médicinalis, 210 monografieën van geneeskrachtige planten, Amyris, 2022 | Dubray Michel, Gids voor contra-indicaties van de belangrijkste geneeskrachtige planten, Lucien Souny, 2018 | Morel Jean-Michel, Praktische verhandeling over kruidengeneeskunde. De remedies van gisteren voor de geneeskunde van morgen, Grancher, 2008 | Mulot Marie-Antoinette, Geheimen van een kruidkundige, Dauphin, 2009 | Loïc Ternissen, De ultieme gids voor kruidengeneeskunde, Albin Michel, 2022 | Mulot Marie Antoinette, De 250 antwoorden van de kruidkundige, Dauphin, 2009 (1993) | Anne McIntyre, De complete gids voor fytotherapie, Le courrier du Livre, 2011 | Carole Minker, 200 planten die helen, Larousse, 2015 | Thierry Folliard, kruidkundige en natuurgeneeskundige, De kleine Larousse van genezende planten, 500 planten en hun remedies, 2016 | Maria Treben, De eenvoudige planten van Gods tuin, Praktijk van geneeskrachtige planten voor welzijn en gezondheid, Ennsthaler, 2007 | Christophe Bernard, Geweldige handleiding voor het maken van uw eigen natuurlijke remedies, Jouvence Editions, 2018 | www.altheaprovence.com | www.wikiphyto.org | www.doctissimo.fr | www.vidal.fr
De informatie in deze tekst is niet bedoeld voor diagnose, behandeling, genezing of voorkoming van ziekten. Beweringen over de voordelen van planten en plantaardige producten zijn gebaseerd op traditioneel gebruik.
